Mất ngủ khi mang thai: Nguyên nhân, triệu chứng và cách cải thiện

Mất ngủ khi mang thai (đặc biệt là 3 tháng đầu và 3 tháng cuối) là do cơ thể mẹ bầu có nhiều xáo trộn nên giấc ngủ cũng bị rối loạn theo. Tình trạng mất ngủ kéo dài triền miên nếu không có cách khắc phục sớm không chỉ khiến chị em mệt mỏi, mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe của thai nhi.

Vì vậy, hiểu rõ nguyên nhân mất ngủ khi mang thai để từ đó có cách cải thiện hiệu quả tình trạng “đếm cừu” giúp mẹ bầu có một thai kỳ khỏe mạnh, vui tươi.

Nguyên nhân gây mất ngủ khi mang thai

Giai đoạn mang thai, cơ thể người phụ nữ có rất nhiều sự thay đổi như nồng độ hormone trong cơ thể tăng cao ở 3 tháng đầu, thai nhi phát triển lớn ở 3 tháng cuối khiến tư thế ngủ của mẹ trở nên khó khăn kéo theo những cơn mất ngủ. Mất ngủ khi mang thai thường do những nguyên nhân sau: (1)

• Đi tiểu nhiều lần trong đêm: Giai đoạn này chị em thường thức dậy 2-3 lần trong đêm để đi tiểu khiến giấc ngủ bị gián đoạn nhiều lần, phải mất nhiều thời gian mới có thể ngủ lại. Nguyên nhân là do khi mang thai, thận phải làm việc quá tải, tăng hơn 30-50% để lọc thêm khối lượng máu, điều này khiến lượng Ure tăng cao và nước tiểu trở nên nhiều hơn bình thường. Đặc biệt những tháng cuối, thai nhi lớn dần và chèn ép bàng quang càng làm chị em khó chịu, mắc tiểu liên tục.

• Thường xuyên bị chuột rút: Đây là một trong những “sự cố” mà mẹ bầu thường xuyên gặp phải. Những cơn đau do kéo cơ xảy ra một cách đột ngột ở đùi, bắp chân mỗi lúc trở mình khiến mẹ bầu đau đớn thức giấc thường xuyên ở những tháng cuối của thai kỳ. Lý do là khi thai nhi càng lớn khiến trọng lượng cơ thể mẹ tăng cao, tạo áp lực lên các cơ bắp chân, đồng thời khi tử cung lớn sẽ chèn ép lên mạch máu và dây thần kinh gây ra những cơn căng cơ. Ngoài ra, mẹ bầu bị chuột rút còn do thai nhi cần nhiều canxi để phát triển hệ xương, nếu không đáp ứng đủ sẽ rút từ cơ thể mẹ truyền sang cho bé gây ra hiện tượng những cơn co cứng ở thai phụ.

• Đau lưng: Lúc này, thai nhi phát triển lớn làm phần lưng, chân và xương hông phải chịu sức nặng của cả cơ thể. Lúc này, mẹ bầu thường chịu đựng những cơn đau lưng dữ dội ngay cả khi nằm, và đây là một trong những nguyên nhân khiến thai phụ bị không ngủ được.

• Táo bón và ợ hơi: Khi mang thai, hệ tiêu hóa của mẹ bầu hoạt động kém, thức ăn khó tiêu gây ợ hơi và táo bón. Nguyên nhân là bên cạnh sự thay đổi nội tiết tố thì tử cung ngày càng lớn sẽ chèn ép tĩnh mạch dưới và một số dây thần kinh, thu hẹp không gian của đường tiêu hóa làm thức ăn di chuyển chậm hơn. Thức ăn tiêu hóa chậm, đầy bụng là một trong những nguyên nhân làm mẹ khó có giấc ngủ ngon.

• Các vấn đề về đường hô hấp: Những tháng đầu thai kỳ, sự thay đổi hormone trong cơ thể khiến hơi thở mẹ bầu trở nên khó khăn hơn bình thường. 3 tháng cuối thai kỳ, tử cung lại phát triển lớn chèn ép cơ hoành nên thai phụ cần phải thở sâu và thở nhiều hơn bình thường có thể gây ra hiện tượng ngáy, thậm chí là ngưng thở khi ngủ. Điều này khiến mẹ bầu khó chịu, giấc ngủ chập chờn.

Ngoài ra, mang thai bị mất ngủ còn có thể do ốm nghén, cơ thể mệt mỏi hoặc tâm lý lo lắng, căng thẳng quá mức khi mang thai (do mang thai ngoài ý muốn, lo lắng về tài chính, suy nghĩ cách chăm sóc và nuôi dạy con trẻ khi ra đời…). Những điều này cũng ảnh hưởng đến giấc ngủ của mẹ bầu, làm họ trằn trọc và khó đi vào giấc ngủ hơn.

Tình trạng mất ngủ khi mang thai kéo dài ảnh hưởng tiêu cực đến tinh thần, sức khỏe của hai mẹ con

Các triệu chứng mất ngủ khi mang thai

Các dấu hiệu thường gặp của mất ngủ khi mang thai bao gồm:

• Trằn trọc, khó đi vào giấc ngủ

• Thường xuyên thức giấc giữa đêm

• Có cảm giác không ngủ đủ giấc dù đã nghỉ ngơi từ rất sớm

• Cảm giác lo lắng về giấc ngủ tăng lên

• Buồn ngủ, uể oải, mệt mỏi vào ban ngày

• Thức dậy sớm hơn bình thường

• Gặp khó khăn khi phải tập trung

• Trầm cảm, khó chịu.

Mất ngủ ở bà bầu có gây ảnh hưởng tới thai nhi không?

Khi bị mất ngủ, bên cạnh những ảnh hưởng mà mẹ bầu gánh chịu như: mệt mỏi thậm chí kiệt sức, căng thẳng, không tỉnh táo, khó chịu, dễ nổi nóng, đau đầu, tăng huyết áp, khó sinh, chuyển dạ lâu… thì còn ảnh hưởng đến thai nhi một số vấn đề sau:

• Ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi: Mẹ bầu mất ngủ thường xuyên sẽ khiến thai nhi chậm phát triển. Bước sang tuần 24, thai nhi bắt đầu phát triển mạnh về trí não và bắt đầu hoàn thiện các giác quan của cơ thể. Lúc này mẹ bầu cần chế độ dinh dưỡng và ngủ nghỉ đầy đủ để thúc đẩy sự phát triển của trẻ. Việc bà bầu bị mất ngủ thường xuyên có thể khiến quá trình trao đổi chất bị xáo trộn, ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi. Trẻ sinh ra có nguy cơ nhẹ cân, chậm phát triển…

• Trẻ có nguy cơ thiếu máu: Mẹ bầu mất ngủ thường xuyên có thể ảnh hưởng đến quá trình tuần hoàn máu, thai nhi có khả năng thiếu máu. Bởi thời gian 23-3h là lúc cơ thể tạo ra hồng cầu, nếu mất ngủ trong khoảng thời gian này sẽ làm “lãng phí” quá trình tái tạo máu tự nhiên, ảnh hưởng trực tiếp đến thai nhi, trẻ sinh ra thường có nguy cơ thiếu máu cao.

Ngoài ra, mất ngủ khi mang thai thường xuyên thường sinh con ra hay quấy khóc, thậm chí hay cáu bẳn, mè nheo và có xu hướng “ngủ ngày cày đêm”.

Mất ngủ khi mang thai thì phải làm sao?

Không giống với người bình thường, trong thời gian mang thai mẹ bầu cần hạn chế tối đa việc dùng thuốc. Theo Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA), hiện tại chưa có thuốc ngủ nào hoàn toàn an toàn cho phụ nữ mang thai.

Theo nhiều nghiên cứu cho thấy, phụ nữ mang thai thường xuyên sử dụng thuốc an thần không chỉ ảnh hưởng tiêu cực đến hệ thần kinh của mẹ bầu mà còn làm giảm chỉ số thông minh, ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa bilirubin dẫn đến vàng da, thậm chí gây tổn thương não. Vì vậy, để cải thiện mất ngủ, bà bầu nên thực hiện một số biện pháp thuần tự nhiên sau đây: