Thuốc trị mất ngủ cho người già và những lưu ý khi sử dụng

Khi đối mặt với tình trạng khó ngủ, mất ngủ kéo dài, người bệnh lớn tuổi thường tìm đến các loại thuốc trị mất ngủ cho người già để dễ ngủ hơn. Tuy nhiên, thuốc ngủ cho người già thường có một số tác dụng phụ nhất định, thậm chí gây hậu quả khó lường nếu sử dụng sai cách hoặc lạm dụng.

Vì vậy, hiểu rõ về thuốc mất ngủ cho người già sẽ giúp mọi người có cái nhìn thấu đáo, sử dụng thuốc hợp lý, bảo vệ sức khỏe mình tốt nhất.

Vì sao người già dễ bị mất ngủ?

Mất ngủ là vấn đề thường gặp ở người lớn tuổi. Các nhà nghiên cứu ước tính, có khoảng 50% người từ 55 tuổi trở lên gặp vấn đề về giấc ngủ, bao gồm khó đi vào giấc ngủ, ngủ không sâu giấc, trằn trọc không yên,… Tình trạng này có thể do rất nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra như:

• Thoái hóa tế bào não: Quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể làm thay đổi cấu trúc và suy giảm chức năng của các cơ quan trong cơ thể, trong đó có hệ thần kinh và não bộ. Chính điều này ảnh hưởng đến giấc ngủ của người lớn tuổi. Bên cạnh đó, càng lớn tuổi nồng độ hormone melatonin (hormone chịu trách nhiệm điều hòa chu kỳ thức – ngủ tự nhiên của con người) càng giảm, khiến người lớn tuổi càng khó đi vào giấc ngủ.

• Ảnh hưởng từ một bệnh lý nào đó: Khi tuổi cao, nguy cơ bệnh lý cũng nhiều hơn người trẻ. Các tình trạng sức khỏe như viêm khớp, tiểu đường, loãng xương, đi tiểu thường xuyên, đau, ợ chua vào ban đêm và bệnh Alzheimer có thể là nguyên nhân cản trở người lớn tuổi đi vào giấc ngủ. Lúc này, người bệnh nên trao đổi với bác sĩ chuyên khoa để có hướng khắc phục phù hợp.

• Tác dụng phụ của thuốc: Tác dụng phụ của một số loại thuốc điều trị bệnh như: thuốc chống trầm cảm, thuốc chứa corticosteroid, thuốc hạ huyết áp, thuốc chẹn beta giao cảm,… có thể khiến người lớn tuổi tỉnh táo và góp phần gây ra các triệu chứng mất ngủ. Ngoài ra, người lớn tuổi thường có xu hướng dùng nhiều thuốc hơn để điều trị bệnh và tương tác thuốc cũng là yếu tố ảnh hưởng đến giấc ngủ.

• Phụ nữ ở giai đoạn mãn kinh và sau mãn kinh: Tình trạng bốc hỏa và đổ mồ hôi ban đêm trong thời kỳ mãn kinh là một trong những nguyên nhân làm gây mất ngủ ở nữ giới. Ngay cả sau mãn kinh, các vấn đề về giấc ngủ vẫn có thể ảnh hưởng lâu dài. Thay đổi thói quen sinh hoạt, đặc biệt là chế độ ăn uống, luyện tập thể dục,… sẽ hữu ích cho sức khỏe và giấc ngủ.

Theo thời gian, sức khỏe não bộ dần suy kiệt gây ra mất ngủ ở người lớn tuổi

Ngoài ra, tình trạng mất ngủ ở người cao tuổi còn có thể do một số nguyên nhân như: lo âu, căng thẳng, không vận động hoặc ít vận động khiến cơ thể không cảm thấy buồn ngủ, thiếu sự tham gia các hoạt động xã hội, bị rối loạn giấc ngủ (hội chứng chân không yên, rối loạn nhịp thở khi ngủ), thiếu tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.

Các bài thuốc trị mất ngủ cho người già theo dân gian

Sử dụng các loại thảo dược thiên nhiên để trị mất ngủ khá được lòng người tuổi. Bởi vì các phương pháp này được cho là an toàn, lành tính và hơn hết là nguồn nguyên liệu dễ kiếm. Dưới đây là một số bài thuốc chữa mất ngủ cho người già được lưu truyền rộng rãi trong dân gian mà người bệnh có thể tham khảo:

Bài thuốc trị mất ngủ cho người già từ lá vông

Lá vông hay còn có tên gọi khác vông nem, từ lâu đã được người dân nhiều địa phương dùng làm thuốc an thần, chống lo âu, chữa mất ngủ. Các nghiên cứu dược lý cho thấy, trong lá và vỏ thân cây vông có chứa hoạt chất có tác dụng an thần, giúp làm thư giãn thần kinh, giảm căng thẳng và ngủ ngon hơn. Do đó, nếu đang gặp vấn đề về giấc ngủ bạn có thể tham khảo sử dụng lá vông để cải thiện.

Cách thực hiện: Lấy 8 – 16g lá vông khô, cắt nhỏ, sắc với 200ml nước trên lửa nhỏ cho đến khi còn 50ml, uống một lần trong ngày khi còn ấm.

Bài thuốc trị mất ngủ cho người già từ hoa tam thất

Hoa tam thất là một loại dược liệu quý thuộc họ nhân sâm có tác dụng điều hòa huyết áp, giảm đau, an thần và hỗ trợ cải thiện giấc ngủ rất tốt. Chính vì vậy mà nó thường xuyên có mặt trong các bài thuốc Đông y trị mất ngủ. Theo y học hiện đại, nụ hoa tam thất có chứa hoạt chất saponin gingsenoid có tác dụng ức chế khu thần kinh trung ương, làm tăng lưu thông máu, an thần, cải thiện mất ngủ.

Cách thực hiện: Lấy 5 nụ hoa tam thất tươi hoặc khô hãm với 200ml nước sôi trong 15 – 20  phút là có thể uống được. Trà tam thất có vị đắng, hậu ngọt bạn có thể hãm với nước 2 lần cho đến khi hết vị ngọt đắng.

Trà hoa tam thất có thể giúp chữa mất ngủ ở người già

Bài thuốc trị mất ngủ cho người cao tuổi từ tim sen

Tim sen hay tâm sen (phần có màu xanh nhạt nằm giữa hạt sen) từ lâu đã được biết đến và sử dụng như một vị thuốc trong y học cổ truyền. Theo Đông y, tâm sen có vị đắng, tính hàn, có thể giúp an thần, thanh nhiệt, giải độc nên thường được sử dụng để trị mất ngủ. Nghiên cứu hiện đại cho thấy tâm sen có chứa thành phần asparagine, nelumbo, nuciferin, liensinin… có thể giúp thư giãn và cải thiện giấc ngủ, nên tâm sen còn được xem như một loại thuốc an thần cho người già.

Cách thực hiện: Bạn chỉ cần mua tim sen khô hoặc tươi về rửa sạch, sau đó đem sao vàng để loại độc tố. Để tiết kiệm thời gian, có thể sao với số lượng nhiều rồi cho vào lọ thủy tinh kín, bảo quản nơi thoáng mát dùng dần. Mỗi ngày, chỉ cần lấy 1 muỗng nhỏ tim sen cho vào ấm, cho nước sôi vào hãm 15 – 20 phút, rồi uống như uống trà.

Xem thêm bài viết: 6 cách dùng tâm sen chữa mất ngủ đơn giản tại nhà để có thêm các thông tin bổ ích nhé!

Bài thuốc trị mất ngủ cho người cao tuổi từ lá dâu tằm

Nếu bạn đang tìm một loại dược liệu tự nhiên có khả năng trị mất ngủ cho người lớn tuổi đừng bỏ qua lá dâu tằm. Theo Đông y, lá dâu tằm có tính hàn, vị ngọt, hơi đắng có tác dụng thanh nhiệt, tiêu độc, bồi bổ khí huyết, giảm chóng mặt, đau đầu,… những nguyên nhân gây mất ngủ ở người già.

Cách thực hiện: Hái lá dâu tằm rửa sạch, để ráo nước rồi đem sao vàng, hạ thổ, bảo quản nơi thoáng mát. Mỗi lần dùng, lấy khoảng 50gr lá dâu tằm đun với nước trong 20 phút, chia làm 2 – 3 lần uống trong ngày.

Nước lá dâu tằm có thể giúp cải thiện mất ngủ ở người lớn tuổi

Các loại thuốc trị mất ngủ cho người già

Hiện nay, thuốc ngủ cho người cao tuổi có rất nhiều loại, tuy nhiên phổ biến hơn cả là những loại dưới đây:

• Benzodiazepines: Nhóm thuốc này có tác dụng giảm lo lắng và thúc đẩy giấc ngủ bằng cách liên kết với các thụ thể gamma – aminobutyric acid (GABA) trong não. Tuy nhiên, loại thuốc này có thể gây nghiện, suy giảm nhận thức, tăng nguy cơ té ngã, gãy xương. Các thuốc an thần nhóm Benzodiazepin thường được sử dụng bao gồm: temazepam, triazolam,…

• Thuốc nonbenzodiazepine (thuốc Z): Bao gồm Zolpidem, Zopiclone, Eszopiclone (Lunesta). Nhóm thuốc này có tác dụng làm chậm hoạt động của não để giúp người bệnh đi vào giấc ngủ nhanh chóng. Tuy nhiên, nhóm thuốc này có thể gây tác dụng phụ buồn ngủ vào buổi sáng, đau đầu, chóng mặt và tăng nguy cơ té ngã ở người lớn tuổi. Các loại Zolpidem, Zopiclone, Eszopiclone (Lunesta):

• Thuốc chống trầm cảm: Một số loại thuốc chống trầm cảm được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) phê duyệt như Doxepin, Trazodone, Mirtazapine,… có thể được kê đơn với liều lượng thấp cho người bệnh mất ngủ mãn tính.

• Thuốc kháng histamin: Diphenhydramine và Doxylamine là những loại thuốc kháng histamin an thần, có tác dụng hỗ trợ giấc ngủ được bán mà không cần kê đơn. Tuy nhiên, nhóm thuốc này có thể gây buồn ngủ kéo dài và một số tác dụng phụ khác như khô miệng, táo bón.

• Melatonin: Melatonin là một hormon giúp kiểm soát chu kỳ thức – ngủ tự nhiên của cơ thể. Melatonin thường được sử dụng để điều trị mất ngủ do các nguyên nhân thứ phát. Người bệnh có thể mua các chất bổ sung Melatonin tổng hợp mà không cần kê đơn. Tuy nhiên, loại thuốc này có thể ảnh hưởng đến sự tỉnh táo vào ban ngày.

Tác dụng phụ của thuốc trị mất ngủ cho người già

Thuốc trị mất ngủ cho người già là pháp giúp làm giảm nhanh triệu chứng mất ngủ, nâng cao chất lượng giấc ngủ ở người lớn tuổi. Nhưng các loại thuốc này có thể gây ra rất nhiều tác dụng phụ không mong muốn khi sử dụng như:

• Buồn ngủ kéo dài cả ngày sau khi sử dụng thuốc.

• Gây lú lẫn, suy giảm trí nhớ.

• Tăng nguy cơ té ngã, gãy xương.

• Đau đầu, chóng mặt, buồn nôn, khô miệng, táo bón, bí tiểu.

Đặc biệt, nếu tự ý sử dụng và lạm dụng thuốc ngủ trong thời gian dài sẽ dẫn đến tình trạng lệ thuộc vào thuốc, nhờn thuốc, thậm chí còn khiến cho chứng mất ngủ tồi tệ hơn trước.

Thuốc ngủ có thể gây tác dụng phụ đau đầu, chóng mặt ở người già

Những lưu ý khi sử dụng thuốc trị mất ngủ cho người già

Như đã chia sẻ ở trên, thuốc ngủ thể giúp người lớn tuổi đi vào giấc ngủ một nhanh chóng. Tuy nhiên, thuốc ngủ không phải là biện pháp lâu dài, chưa kể gây nhiều tác dụng phụ, ảnh hưởng đến gan, thận nếu sử dụng sai cách. Do đó, để đảm bảo an toàn cho sức khỏe, phòng tránh những rủi ro có thể xảy ra, người lớn tuổi nên lưu ý một số vấn đề sau:

• Không được tự ý sử dụng thuốc khi chưa thăm khám và có chỉ định từ bác sĩ chuyên khoa.

• Trong trường hợp sử dụng thuốc mất ngủ trong thời gian dài, phải thăm khám thường xuyên với bác sĩ chuyên khoa để theo dõi sức khỏe một cách tốt nhất.

• Đọc hướng dẫn sử dụng để nắm rõ thời gian, cách sử dụng, các tác dụng phụ tiềm ẩn của thuốc. Nếu có thắc mắc, trao đổi trực tiếp với bác sĩ để rõ hơn.

• Sau khi uống thuốc, nếu phát hiện cơ thể có dấu hiệu bất thường như cảm thấy buồn ngủ vào ban ngày, chóng mặt, buồn nôn,… hãy trao đổi với bác sĩ để điều chỉnh lại liều dùng hoặc thay đổi thuốc.

• Uống thuốc và ngưng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ.

• Không uống rượu chung với thuốc ngủ để tránh gây tương tác thuốc.

• Ngoài sử dụng thuốc, người cao tuổi cần thực hiện lối sống lành mạnh, đi ngủ và thức dậy vào cùng một giờ nhất định, ăn uống cân bằng dưỡng chất, thường xuyên luyện tập thể dục thể thao, tránh xúc động hay những lo lắng không cần thiết… để hỗ trợ cải thiện mất ngủ, duy trì sức khỏe và tinh thần tốt hơn.

Giải pháp cải thiện mất ngủ an toàn cho người lớn tuổi

Như đã phân tích ở trên, sự tăng sinh của gốc tự do khi tuổi càng cao chính là nguyên nhân sâu xa gây mất ngủ. Lúc này, giải pháp giúp đưa giấc ngủ về nhịp sinh học, cải thiện tình trạng mất ngủ hiệu quả nhất là giúp hỗ trợ cơ thể chống lại tác hại của gốc tự do, tăng cường máu lên não bằng các tinh chất thiên nhiên, điển hình như bộ đôi tinh chất Blueberry và Ginkgo Biloba (có trong viên uống bổ não OTiV)… thay vì lạm dụng các loại thuốc ngủ cho người già.

Nhiều nghiên cứu khoa học cho thấy, hoạt chất sinh học Anthocyanin và Pterostilbene trong quả Blueberry có trọng lượng phân tử nhỏ, dễ dàng năng vượt qua hàng rào máu não, hỗ trợ trung hòa các gốc tự do, bảo vệ tế bào thần kinh. Hoạt chất trong Ginkgo Biloba lại có khả năng làm tăng tính thấm của hàng rào máu não, giúp các dưỡng chất trong Blueberry tiến sâu bên trong tế bào não.

Khi kết hợp các hoạt chất trong Blueberry và Ginkgo Biloba lại với nhau sẽ giúp nhân đôi hiệu quả chống gốc tự do, nâng cao sức khỏe não bộ, giúp hỗ trợ cải thiện mất ngủ một cách an toàn và hiệu quả từ gốc.

Bổ sung dưỡng chất từ OTiV giúp cải thiện hiệu quả tình trạng mất ngủ ở người lớn tuổi

Theo các chuyên gia, người lớn tuổi, từ 65 tuổi trở lên nên hạn chế sử dụng thuốc trị mất ngủ cho người già khi chưa cần thiết. Thay vào đó nên thay đổi thói quen sinh hoạt có lợi cho giấc ngủ, chủ động bổ sung các dưỡng chất có lợi cho não bộ để nuôi dưỡng và bảo vệ các tế bào thần kinh, từ đó cải thiện mất ngủ một cách an toàn.