Theo Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC), có nhiều chất gây ung thư tro thực phẩm thiết yếu hàng ngày, và rất có thể bạn đã thường xuyên ăn phải. Dưới đây là những chất gây ung thư thuộc nhóm 1 có mặt trong thực phẩm.
Mặc dù các chất gây ung thư dưới đây được IARC phân là nhóm 1, được coi là “gây ung thư cho con người” nhưng một số không thể được loại bỏ hoàn toàn do tính chất phổ biến của chúng. Tuy nhiên, chúng ta có thể hạn chế/tránh sử dụng để bảo vệ sức khỏe của mình và gia đình.
1. Aflatoxin
Các loại ngũ cốc nếu không được bảo quản đúng cách rất dễ bị ẩm mốc, sinh ra độc tố aflatoxin.
Aflatoxin (AF) là độc tố vi nấm sản sinh tự nhiên bởi một số loài Aspergillus, là một loại nấm mốc có thể gây ung thư gan, đặc biệt là đối với những người bị viêm gan B. Các loại nông sản thường bị nhiễm aflatoxin là ngũ cốc (ngô, kê, lúa miến, gạo, lúa mì), hạt có dầu (lạc, đậu tương, hạt hướng dương, hạt bông), gia vị (ớt, hạt tiêu đen, rau mùi, nghệ, gừng) và các loại quả hoặc hạt khác như hạt dẻ, dừa…
Các loại hạt trước khi thu hoạch và bảo quản rất dễ bị nhiễm độc tố này, nhất là khi cây trồng khi sống trong môi trường có độ ẩm cao kéo dài, hoặc do các điều kiện xấu như hạn hán.
Theo các báo cáo, aflatoxin gây ra lên đến 30% của tất cả các trường hợp ung thư gan trên thế giới. Để bảo vệ sức khỏe của mình, bạn nên tìm hiểu kỹ nguồn hàng trước khi mua, lựa chọn những cửa hàng/nguồn gốc tin cậy, bảo quản các sản phẩm ngũ cốc đúng cách ở những nơi khô ráo và thoáng mát.
2. Cá muối kiểu Trung Quốc
Cá muối kiểu Trung Quốc được biết đến là tác nhân gây ung thư vòm mũi họng (NPC) ở người. Các hợp chất N-nitroso có thể được hình thành trong quá trình thực hiện. Nguy cơ tỷ lệ thuận với tần suất bạn ăn các món này cũng như thời gian. Do vậy, chúng ta chỉ nên ăn món này ở mức độ vừa phải mà thôi.
3. Thịt chế biến sẵn
Các loại thịt chế biến sẵn bao gồm xúc xích, giăm bông, thịt hun khói…
Thịt chế biến là tên gọi nói chung dành cho các loại thịt/ bộ phận nội tạng đã được muối hoặc lên men, hay chuyển đổi bằng các phương pháp khác để cải thiện việc bảo quản hay tăng cường hương vị. Các sản phẩm của thịt chế biến sẵn chắc chắn là món ưa thích của nhiều người trong chúng ta như: xúc xích, thịt nguội, giăm bông… Các nghiên cứu cho thấy rằng, ăn nhiều thực phẩm chế biến sẵn làm tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng. Chất gây ung thư có thể hình thành trong quá trình chế biến, trong khi nitrat và nitrit được sử dụng để bảo quản thịt có thể được biến đổi bởi vi khuẩn trong đường tiêu hóa của con người đối với hợp chất N-nitroso, trong đó một số chất gây ung thư.
4. Benzo [a] pyrene có trong thịt nướng
Thịt được chế biến ở nhiệt độ cao sẽ sản sinh ra độc tố, có hại cho sức khỏe con người, trong đó tăng khả năng gây ung thư.
Benzo[a]pyrene là một hydrocarbon thơm đa vòng (PAHs) và là sản phẩm của quá trình đốt cháy không hoàn toàn chất hữu cơ ở nhiệt độ từ 300 °C (572 °F) đến 600 °C (1.112 °F). Các hợp chất phổ biến có thể được tìm thấy trong than đá, khói thuốc lá và nhiều loại thực phẩm, đặc biệt là thịt nướng. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, nhiệt độ đun nấu càng cao, hoặc khoảng cách càng gần nguồn điện hơn khi làm món thịt nướng, BBQ, thì càng nhiều PAH được tạo ra.
Việc nướng than làm tăng lượng PAHs trong thực phẩm nhiều hơn so với sử dụng gas hoặc điện. Để giảm tiếp xúc, người dùng nên loại bỏ chất béo trước khi nướng, cắt phần thịt cháy ra, và hạn chế ăn món thịt nướng quá thường xuyên.
5. Giảm nguy cơ ung thư bằng việc giảm thiểu tiếp xúc với chất gây ung thư
Mặc dù không thể loại bỏ hoàn toàn tất cả các chất gây ung thư ra khỏi thực phẩm, nhưng bạn có thể làm giảm nguy cơ gây ung thư bằng cách:
- Hạn chế ăn những thực phẩm có chứa chất gây ung thư
- Duy trì một lối sống lành mạnh
- Chế độ ăn uống cân bằng
- Lựa chọn những thực phẩm tươi sống, có nguồn gốc rõ ràng, đảm bảo an toàn
Bên cạnh đó, việc tránh các tác nhân ung thư hoàn toàn là điều rất khó, do vậy khám sức khỏe và tầm soát ung thư định kỳ là điều cần thiết để bảo vệ sức khỏe của chính bạn.
Để tìm hiểu thêm về các gói khám tầm soát ung thư tại Bệnh viện Thu Cúc, vui lòng liên hệ Tổng đài 1900 55 88 92.
Lưu ý, các thông tin trên chỉ dành cho mục đích tham khảo và tra cứu, không thay thế cho việc thăm khám, chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Người bệnh cần tuân theo hướng dẫn của bác sĩ, không tự ý thực hiện theo nội dung bài viết để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.