Suy tim sung huyết: Nguyên nhân, chẩn đoán và điều trị

Suy tim sung huyết (suy tim ứ huyết) là một trong những bệnh lý nguy hiểm, là hậu quả của rất nhiều bệnh lý tim mạch. Hiểu suy tim ứ huyết là gì và cách nhận biết, chẩn đoán, điều trị phù hợp sẽ giúp ngăn bệnh tiến triển, tránh những biến cố nguy hiểm.

1. Suy tim sung huyết là bệnh gì?

Suy tim sung huyết là dạng suy tim mạn tính còn được gọi là suy tim ứ huyết. Đây là tình trạng tim hoạt động kém hiệu quả, giảm sức co bóp dẫn tới giảm chức năng bơm máu. Điều này vừa khiến cơ thể không được cung cấp đủ nhu cầu oxy vừa gây ra tình trạng ứ máu tại tim, phổi và các mô và cơ quan. 

Khi một trong hai bên tim bị suy yếu, bên còn lại sẽ xảy ra tắc nghẽn dẫn đến suy giảm chức năng. Khi cả hai bên tim suy, máu không đẩy được ra ngoài sẽ đọng lại trong tim, gây tắc nghẽn tại các mô hay cơ quan, làm cho máu không chảy đều trong hệ tuần hoàn.

Tim giảm khả năng co bóp có thể gây ứ đọng máu trong tim, gây giãn buồng tim.

2. Triệu chứng thường gặp của suy tim ứ huyết

Suy tim ứ huyết là bệnh mạn tính nhưng bệnh cũng có thể đột ngột hình thành. Các triệu chứng chung của bệnh gồm:

– Nhịp tim không đều

– Thường xuyên ho ra máu

– Thở khò khè

– Chán ăn, giảm hoặc mất cảm giác ngon miệng

– Buồn nôn

– Đi tiểu vào ban đêm nhiều

– Tăng cân, các cơ quan trong cơ thể sưng lên do các chất dịch không được bài trừ

– Khó thở, thở gấp hoặc ho đặc biệt là khi nằm do máu ứ đọng qua phổi. Hiện thường này thường xảy ra ở bệnh nhân suy tim bên trái. Đôi khi, người bệnh cảm thấy kiệt sức.

– Đau vùng bụng, gan, hai chân và bàn chân bị sưng phù do suy tim phải

Các triệu chứng này biểu hiện ở mỗi bệnh nhân có thể khác nhau. Khi có các dấu hiệu trên, đặc biệt là đau ngực, thở gấp và ngắn, ho ra máu và ngất xỉu hoặc bất kỳ biểu hiện bất thường nào khác, hãy thăm khám ngay hoặc liên hệ với các bác sĩ để được tư vấn, chẩn đoán kịp thời.

3. Nguyên nhân gây bệnh

3.1 Suy tim sung huyết thường là hậu quả của các bệnh tim mạch khác

Suy tim thường là “đích đến” cuối cùng của hầu hết các bệnh lý tim mạch, đặc biệt là những bệnh gây căng cơ tim. Các bệnh này bao gồm tăng huyết áp, rối loạn nhịp tim, bệnh thiếu máu, đau tim, bệnh cơ tim, van tim, viêm nhiễm,… Ngoài ra các bệnh tuyến giáp, bệnh về phổi hoặc tình trạng ứ dịch trong cơ thể cũng có thể là nguyên nhân khiến tim suy yếu.

3.2 Các yếu tố làm tăng khả năng mắc bệnh

Có rất nhiều yếu tố có thể dẫn đến bệnh suy tim ứ huyết. Nguy hiểm hơn khi nhiều yếu tố nguy cơ có thể kết hợp làm tăng khả năng mắc bệnh suy tim. Các yếu tố làm tăng nguy cơ suy tim ứ huyết gồm:

– Tăng huyết áp cao

Huyết áp thường xuyên ở mức cao khiến tim của bạn phải hoạt động quá sức hơn bình thường, dễ dẫn tới suy tim.

– Bệnh động mạch vành

Ở những người bệnh này, động mạch bị hẹp có thể cản trở nguồn cung cấp máu giàu oxy cho tim. Cơ tim vì thế mà yếu đi.

– Đau tim

Sau cơn đau tim, cơ tim có thể bị tổn thương khiến tim bạn không còn co bóp tốt như bình thường.

– Tiểu đường

Bệnh tiểu đường làm tăng nguy cơ mắc cao huyết áp và bệnh động mạch vành. Bên cạnh đó, một vài loại thuốc điều trị tiểu đường có thể tăng nguy cơ suy tim. Bạn cần tham khảo ý kiến bác sĩ khi sử dụng các loại thuốc này, không tự ý ngưng thuốc hoặc thay đổi loại thuốc. 

– Ngưng thở khi ngủ

Những cơn ngừng thở khi ngủ có thể khiến lượng oxy trong máu giảm và tăng nguy cơ loạn nhịp. Việc này có thể làm tim yếu đi.

– Khuyết tật tim bẩm sinh

Sự khiếm khuyết trong cấu trúc tim khiến tim khó có thể thực hiện tốt chức năng bơm máu, gây suy tim sung huyết.

– Bệnh van tim

Thực tế cho thấy những người mắc bệnh van tim dễ bị suy tim hơn người bình thường.

– Virus

Các loại virus có thể gây tổn thương đến cơ tim.

– Uống rượu bia nhiều

Uống quá nhiều thức uống có cồn có thể gây tổn thương nghiêm trọng đến tim và mạch máu, khiến tim suy yếu và dẫn đến suy tim.

– Hút thuốc lá

Hút thuốc thường xuyên có thể làm tăng nguy cơ suy tim.

– Béo phì

Béo phì thường liên quan đến tăng cholesterol trong máu, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch và suy tim.

– Rối loạn nhịp tim bất thường

Nhịp tim bất thường, đặc biệt là nhịp tim quá nhanh có thể làm cơ tim suy yếu, dẫn đến suy tim.

Các bệnh lý như bệnh mạch vành, đau tim, tiểu đường, huyết áp,… đều có thể là tác nhân gây suy tim ứ huyết.

4. Đối tượng dễ mắc bệnh

Suy tim có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng thường gặp hơn với người cao tuổi. Nguyên nhân là bởi khi lớn tuổi, cơ thể dễ mắc các rối loạn gây tổn thương cơ tim và van tim. Đồng thời, theo thời gian, tim cũng co bóp kém hiệu quả hơn. 

Hiện nay, cuộc sống hiện đại khiến các yếu tố gây ra bệnh tim như hút thuốc lá, huyết áp cao,  thức ăn dầu mỡ,… gia tăng khiến suy tim cũng có xu hướng trẻ hóa hơn. 

Ở trẻ em, suy tim cũng có thể xảy ra, đặc biệt là ở những trẻ có khuyết tật về tim bẩm sinh.

5. Các kỹ thuật chẩn đoán suy tim sung huyết

Suy tim là một bệnh lý phức tạp có thể liên quan đến nhiều tổn thương trong và ngoài tim nên tốt nhất bạn nên đến cơ sở y tế uy tín có chuyên khoa Tim mạch để được chẩn đoán bởi các bác sĩ chuyên khoa. 

Dựa vào các triệu chứng lâm sàng, thực thể, quá trình hỏi bệnh sử, nghe tim,… các bác sĩ có thể đưa ra những chẩn đoán ban đầu, từ đó chỉ định các kỹ thuật phù hợp, thường là:

– Chụp X-quang ngực: Phương pháp này có thể cho thấy kích thước của tim và các dấu hiệu của dịch đọng trong phổi. 

– Siêu âm tim: Cũng cho biết kích thước tim và các vấn đề ở cơ tim, van tim.

Tùy từng trường hợp mà các bác sĩ có thể tiến hành 1 số phương pháp khác.

6. Phương pháp điều trị suy tim ứ huyết

Quá trình điều trị suy tim cần được tiến hành càng sớm càng tốt ngay từ giai đoạn đầu để tránh gây áp lực cho tim, khiến tình trạng suy tim trở nên nghiêm trọng.

6.1 Điều trị các bệnh lý gây suy tim sung huyết

Suy tim thường là kết quả của một loại bệnh khác. Do vậy, để cải thiện tình trạng suy tim, bạn phải chữa từ nguyên nhân gây bệnh. 

Nếu nguyên nhân là do các bệnh lý, bệnh nhân có thể được điều trị nội khoa hoặc các biện pháp can thiệp, phẫu thuật nếu cần thiết sau khi đã thăm khám lâm sàng và có chỉ định của bác sĩ.  

– Một số thuốc có thể được dùng trong điều trị suy tim có tác dụng giảm lượng dịch, giúp tâm thất co bóp tốt hơn, điển hình là thuốc lợi tiểu

– Trong các trường hợp mạch máu bị tắc nghẽn, nitrat có thể được sử dụng để giãn mạch, giúp máu lưu thông dễ dàng hơn.

– Chất ức chế chuyển hóa hỗ trợ tâm thất co bóp

– Thuốc chẹn beta có tác dụng giúp giảm nhịp tim

– Thuốc hạ huyết áp giúp giảm huyết áp, hạn chế tổn thương mạch máu

Lưu ý rằng các loại thuốc trên chỉ là tham khảo, không thể sử dụng chung cho tất cả bệnh nhân. Bên cạnh đó, các loại thuốc có thể có tác dụng phụ, vì thế bệnh nhân cần thăm khám và điều trị theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.

Suy tim ứ huyết có thể được điều trị bằng thuốc kết hợp với thay đổi lối sống cùng nhiều biện pháp khác,…

6.2 Thay đổi lối sống

Bên cạnh việc dùng thuốc, lối sống lành mạnh cũng rất quan trọng để đề phòng và ngăn chặn bệnh tiến triển nặng thêm. Người bệnh suy tim nên thực hiện các thói quen sinh hoạt dưới đây sẽ giúp hạn chế diễn tiến bệnh:

– Uống thuốc đều đặn theo đúng chỉ định của bác sĩ

– Tránh sử dụng thuốc lá

– Duy trì cân năng phù hợp, giảm cân nếu cần thiết

– Giảm lượng muối và chất lỏng trong khẩu phần ăn, nhờ các chuyên gia dinh dưỡng điều chỉnh cho phù hợp

Hi vọng những thông tin trên đây đã giúp bạn hiểu hơn về bệnh suy tim sung huyết. Lưu ý bài viết chỉ mang tính tham khảo và không thể thay thế các chẩn đoán và điều trị y khoa. Nếu có bất kỳ biểu hiện nào của bệnh, bạn cần đi khám chuyên khoa tim mạch để được các bác sĩ thăm khám và kết luận chính xác. 

Lưu ý, các thông tin trên chỉ dành cho mục đích tham khảo và tra cứu, không thay thế cho việc thăm khám, chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Người bệnh cần tuân theo hướng dẫn của bác sĩ, không tự ý thực hiện theo nội dung bài viết để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.